Historia kopalni węgla brunatnego Turów koło Bogatyni

Według zapisów kronikarskich w latach czterdziestych XVII wieku na terenach Niecki Żytawskiej zaobserwowano pożary płytko zalegających złóż węgla brunatnego. W 1740 roku rozpoczęto wydobywanie węgla, a w XIX wieku w okolicach Zittau i Raichenau (Bogatyni) istniało już blisko 100 prywatnych kopalń podziemnych i wyrobisk odkrywkowych.

Od 1890 roku nastąpiła stopniowa likwidacja drobnych zakładów górniczych na rzecz większych gwarectw. W 1904 roku regularną eksploatację metodą odkrywkową na skalę przemysłową rozpoczęła Spółka Akcyjna „Herkules”. W 1908 roku powstała brykietownia, a trzy lata później opalana węglem brunatnym Elektrownia Hirschfelde. Gwarectwo „Herkules” zostało w 1916 roku przejęte przez skarb państwa. W latach 30. w kopalni wprowadzono nowoczesne wielonaczyniowe maszyny odkrywkowe, w tym uruchomioną w 1936 roku pierwszą koparkę kołową.

Po wojnie, w latach 1945-47, zakłady Hirschfelde pracowały pod nadzorem administracji radzieckiej. 18 czerwca 1947 roku, kopalnia zwana pierwotnie „Graniczna” - przeszła na własność Państwa Polskiego. Ustanowiona na Nysie Łużyckiej granica rozdzieliła jednolity wcześniej organizm zakładów Hirschfelde: po polskiej stronie została kopalnia, po drugiej - elektrownia, warsztaty naprawcze i magazyny.

Pierwsze rozmowy o możliwości przekazania Państwu Polskiemu odkrywki węgla brunatnego w Hirschfelde prowadzono we wrześniu 1946 roku. Zdecydowano wówczas, że do czasu ustabilizowania się warunków na terenie powiatu zgorzeleckiego oraz zorganizowania w Rychwałdzie (tak nazywała się Bogatynia w latach 1945-1947) polskiej administracji państwowej złoże będą eksploatowali dotychczasowi fachowcy.

1 października 1946 roku pierwsza grupa polskiej ludności cywilnej przybyła do kopalni, pierwotnie zwanej „Graniczna”. Ta kopalnia pod nazwą „Turów” przeszła na własność Państwa Polskiego orzeczeniem Nr 3 Ministra Przemysłu i Handlu z dnia 18 czerwca 1947 roku. Od tamtej pory zaczynają się polskie dzieje kopalni. W rejon Bogatyni zaczęli przybywać strażnicy z kopalń górnośląskich oraz ludzie powracający z robót przymusowych z Niemiec, liczniejszą grupę stanowili osadnicy II Armii WP oraz reemigranci powracający z Francji, Belgii i Niemiec. Do roku 1947 przeszło połowę załogi kopalni stanowili Niemcy mieszkający po drugiej stronie Nysy Łużyckiej. Później, po wymianie załogi, pozostali jeszcze tylko łącznicy-specjaliści, zwłaszcza w zakresie jakości i pomiarów węgla, bo inny urobek kierowany był do elektrowni, a inny do brykietowni.

W roku 1956 zakończył się pionierski okres opanowywania górnictwa odkrywkowego węgla brunatnego przez polskich górników. W Turowie rozpoczął się okres rozbudowy kopalni. Od roku 1958 nazwa „Turoszów” zaczęła obiegać całą Polskę, bowiem powzięto rządowe decyzje dotyczące budowy Kombinatu „Turów”.

W styczniu 1958 roku przybyła do Bogatyni pierwsza grupa budowniczych turoszowskiego giganta. Równocześnie przygotowano zaplecze techniczne przy głównym placu budowy elektrowni. 21 sierpnia 1959 roku Rada Ministrów podjęła wykonawczą uchwałę w sprawie „budowy Kombinatu Górniczo-Energetycznego na węglu brunatnym w Turoszowie”. Budowie został nadany priorytet o symbolu „T”, bowiem posiadała ona znaczenie szczególne, była w tamtych latach największą inwestycją energetyczną tego typu w Europie.

W roku 1965 zakończona został budowa Kopalni Turów. Przedsiębiorstwo rozwijało się i wydobywało węgiel przede wszystkim na potrzeby zbudowanej Elektrowni Turów o mocy 2000 MW. Na początku lat 90. rozpoczęto program modernizacyjny przedsiębiorstwa, który uwzględniał m.in. budowę nowych maszyn podstawowych. W krótkim czasie Kopalnia Turów stała się nowoczesnym zakładem, wciąż się rozwijającym i dbającym o ekologię. W roku 2001 skreślono Kopalnię Turów z „listy 80” najbardziej uciążliwych zakładów dla środowiska.

Od 7 kwietnia 2000 roku w wyniku komercjalizacji Przedsiębiorstwa Państwowego Kopalnia Turów stała się jednoosobową spółką Skarbu Państwa. W marcu 2004 roku w Łodzi dokonano podpisania aktu założycielskiego Spółki BOT Górnictwo i Energetyka S.A., w skład której weszła także Kopalnia Turów. 29 września 2004 roku Spółka BOT GiE S.A. z siedzibą w Łodzi stała się właścicielem 69% kapitału zakładowego Kopalni Węgla Brunatnego Turów S.A.

W marcu 2006 r. Rząd Rzeczpospolitej Pol­skiej przyjął Program dla elektroenergetyki. Jednym z celów programu jest konsoli­dacja firm sektora elektroener­getycznego, w tym wykreowanie podmiotu o znacznej sile, zdol­nego do realizacji kluczowych inwestycji na obszarze kraju oraz do aktywnego włączenia się w działalność na europejskim rynku energii. Podmiotem tym jest Polska Grupa Energetycz­na, która poprzez połączenie PSE SA - lidera sektora elektroenergetycznego z BOT - liderem w obszarze wytwarzania (w skład którego wchodziła Kopalnia Turów) oraz ze spółkami dystrybucyjnymi dała łącznie firmę o unikalnym w skali kraju know-how.

Polska Grupa Energetyczna została utworzona 9 maja 2007 roku. W tym dniu Skarb Państwa dokonał wniesienia 85 proc. akcji spółek PGE Energia SA i BOT Górnictwo i Energetyka SA - jako wkładu niepieniężnego - do Polskich Sie­ci Elektroenergetycznych SA. W zamian Skarb Państwa objął akcje nowej emisji w podwyższo­nym kapitale zakładowym PSE SA. Potencjał kapitałowy PGE umożliwi realizację niezbędnych inwestycji rozwojowych. Jest to szczególnie istotne z punktu widzenia zapew­nienia długofalowego bezpieczeństwa energe­tycznego Polski, a tym samym podstaw rozwoju gospodarczego.
PGE zatrudnia prawie 40 tys. pracowników. Roczna produkcja wynosi około 52,5 TWh netto energii elektrycznej, co stanowi prawie 40% krajowej produkcji. Moc zainstalowana wynosi 11,8 tys. MW.


Obecnie PGE Kopalnia Węgla Brunatnego Turów Spółka Akcyjna to doskonale zorganizowany i zarządzany, nowoczesny zakład, dysponujący wykwalifikowaną kadrą techniczną oraz doświadczoną załogą. Kopalnia wyposażona jest w nowoczesny, specjalistyczny sprzęt oraz urządzenia niezbędne do prowadzenia procesu wydobywczego. Jest firmą o dobrej, stabilnej kondycji finansowej, postrzegana jako wiarygodny partner gospodarczy.

Zdjęcia (7)

Komentarze (1)