Görlitz (wymowa ?/i, łuż. Zhorjelc, cz. Zhořelec, pl. Zgorzelec[1]), najbardziej na wschód wysunięte miasto Niemiec.
Położone jest nad Nysą Łużycką na granicy z Polską, administracyjnie w Saksonii, stolica powiatu Görlitz. Do 31 lipca 2008 Görlitz było miastem na prawach powiatu. Historycznie w Łużycach, a od 1815 roku stał się częścią prowincji Śląsk (Provinz Schlesien). Szóste co do wielkości miasto tego kraju związkowego - po Lipsku, Dreźnie, Chemnitz, Zwickau i Plauen. Największe dolnośląskie miasto w obecnych Niemczech[2]. Siedziba biskupów: ewangelickiego i katolickiego. Dawniej tworzyło jedno miasto wraz z Zgorzelcem, dzisiejszym miastem położonym w województwie dolnośląskim.
Historia
* na przełomie X i XI w. gród Serbołużyczan zajęty i włączony do Polski wraz z Łużycami przez Bolesława I Chrobrego; po jego śmierci przejściowo pod panowaniem margrabiów brandenburskich, następnie Czech
* 1076 - osada wraz ze wschodnią częścią Górnych Łużyc przyłączona do Czech
* 1131 - powstał gród nad Nysą Łużycką z polecenia czeskiego księcia Sobiesława
* ok. 1215 - prawa miejskie
* 1346-1815 miasto-członek górnołużyckiego Związku Sześciu Miast.
* 1377 - powstało oddzielne księstwo Görlitz utworzone przez króla czeskiego i cesarza niemieckiego Karola IV
* 1466 - pod panowaniem króla węgierskiego Macieja Korwina
* 1618-1648 - zniszczenia w czasie wojny trzydziestoletniej
* 1635-1815 - z Łużycami Górnymi we władaniu książąt saskich
* 1815 - po kongresie wiedeńskim włączony został do Prus i stał się częścią prowincji Śląsk (Schlesien),
* od 1848 połączenie kolejowe z Węglińcem, od 1865 z Lubaniem i Jelenią Górą
* w 1919 roku z wyniku podziału prowincji Śląsk na dwie mniejsze prowincje, stał się częścią prowincji Dolny Śląsk (Niederschlesien)
* w czasie II wojny światowej 1939–45 obóz dla jeńców — podoficerów i szeregowych różnej narodowości (Stalag VIII A Görlitz), przez który przeszło ponad 44 tys. osób (zginęło kilka tysięcy jeńców, głównie radzieckich i włoskich)
* kwiecień 1945 - zacięte walki o sforsowanie Nysy Łużyckiej
* na mocy postanowień konferencji poczdamskiej Nysa Łużycka stała się rzeką graniczną, a prawobrzeżna część miasta włączona w obszar Polski i nadano jej nazwę Zgorzelice (obecnie Zgorzelec)
Transport
Görlitz leży na europejskim szlaku komunikacyjnym. Przy mieście przebiega trasa europejska E40 oraz niemiecka autostrada A4, która łączy się z polską autostradą A4.
W mieście znajduje się stacja kolejowa Görlitz.